Vier tips om nee te zeggen zonder schuldgevoel
Een hart met een streep erdoorheen
In het eerste boek dat ik las over zelfvertrouwen stond een afbeelding van het Chinese en Japanse teken voor moeten. Het is een hart met een streep er dwars doorheen. Want, is de gedachte, als je iets moet, zet je een streep door je hart. Dit blog gaat daarom over nee zeggen zonder schuldgevoel zodat er meer tijd is voor dingen waar je gelukkig van wordt.
Gewoon nee zeggen kan lastig zijn. We willen de ander niet teleurstellen of kwetsen. En vaak willen we dat de ander ons wel aardig blijft vinden. Hoe zeg je dan op een resolute maar aardige manier nee? Ik heb wat tactiekjes en voorbeeldzinnen verzameld. Volgens mij zijn er drie soorten situaties:
- Je wordt voor een (vervolg)date gevraagd en je hebt geen interesse
- Een vriendin nodigt je uit voor een feest waar je geen zin in hebt
- Een collega of leidinggevende wil extra werk aan jou delegeren maar je hebt geen tijd
Tip 1 – Hou het kort
In alle situaties geldt: hou het antwoord kort en bondig. Je hoeft bijvoorbeeld geen sorry te zeggen. Je zegt ook niet: sorry, ik wil je graag uitnodigen voor een lunch. Hou het gelijkwaardig. Maar om het ook voor de ander wat makkelijker te maken zeg je bijvoorbeeld in situatie 1:
‘Dank je, dat is aardig maar ik heb geen interesse.’
Alle verdere toevoegingen maken het alleen maar ongemakkelijker omdat de ander dan kan inhaken: ‘Kun je zaterdag niet? Dan gaan we zondag uit eten!’ of ‘Je vindt ons niet bij elkaar passen? Hoe kun je dat nu al zeggen?’. Leer van politici en pas de techniek van de kapotte grammofoonplaat toe: dezelfde zin gewoon herhalen: ‘Dank je, dat is aardig maar ik heb geen interesse.’ Een beetje bot is het wel, maar als de ander blijft aandringen en geen nee accepteert, is dat precies wat nodig is.
Tip 2 – Kom met een tegenvoorstel of -vraag
Als de relatie belangrijk voor je is, kom dan na je nee met een ander voorstel. Bijvoorbeeld bij situatie 2.
‘Bedankt voor de uitnodiging, maar meegaan naar het feest zaterdag gaat me niet lukken. Zullen we anders volgende week afspreken en gaan lunchen?’
Als het om een collega gaat die bijvoorbeeld vraagt of je in het weekend een shift wilt overnemen, zeg je: ‘Dit weekend werken lukt niet maar als het helpt kan ik eventueel wel op maandag werken.’
Als je leidinggevende een nieuwe klus heeft en je hebt het al megadruk, vraag dan welke taak het eerste af moet. De nieuwsbrief, de offerte of deze nieuwe taak?
Tip 3 – Neem de tijd als je het niet direct weet
Als je niet direct een goed antwoord weet, zeg dan eerlijk dat je even na wilt denken en dat je erop terugkomt. Je kunt ook vragen om het voorstel met datum even op de mail of app te zetten zodat je daarna schriftelijk kunt reageren. Dat geeft tijd om je af te vragen of je ja of nee gaat zeggen. Deze drie vragen helpen om te ontdekken of het past:
- Is het leuk?
- Zijn er (interessante) mensen bij betrokken die je beter wilt leren kennen?
- Geeft het de kans om bepaalde ‘skills’ te ontwikkelen als je ja zegt?
Tip 4 – Weet wat je wil
Tot slot: zelfkennis is de belangrijkste pijler van zelfvertrouwen. Meer zelfkennis helpt je ook bij ja of nee zeggen. Als je goed weet wat je wil, wordt het veel makkelijker om volmondig ja of nee te zeggen. Je voelt je niet meer schuldig als je nee zegt. En in plaats van moeten, blijf je trouw aan jezelf en zet je geen streep door je hart.