Soms lees je iets wat diepe indruk maakt. Dat was vanmorgen het geval toen ik mijn havermoutontbijtje aan het eten was.

‘Het is aardedonker wanneer Zakaria al-Omar op de avond van 5 juli door het centrum van Beiroet naar huis wandelt. De straatverlichting is uit. Er rijden geen auto’s op straat. Alleen in de hotels in de verte brandt licht. Plots houdt een motor stil. Een man van in de veertig stapt af en haalt een mes tevoorschijn. “Aan jou de keus”, fluistert hij terwijl hij het koude metaal zachtjes tussen Omars ribben prikt. “Of je geeft me geld, of je koopt eten voor me.”

Van het kleine bedrag dat Omar tevoorschijn haalt, neemt de man slechts de helft aan. Daarop zakt hij in elkaar en begint oncontroleerbaar te huilen. “Je moet me vergeven”, stamelt de overvaller. “Mijn kinderen hebben honger en ik ben mijn baan kwijtgeraakt.” Omar aarzelt geen moment en vergeeft de man. Deze breekt opnieuw in tranen uit, krabbelt weer overeind en loopt terug naar zijn motor. “Het spijt me”, zegt hij nog één keer voordat hij de nacht inrijdt. “Dit is niet wie ik ben.”

Jezelf verliezen

Vooral dat laatste zinnetje raakt me. Ik probeer me voor te stellen hoe deze man terug naar huis rijdt en onderweg wat eten koopt voor zijn kinderen. En dat de aanblik van hun blije gezichtjes zijn geweten sust. Helaas is je geweten sussen niet best voor je zelfvertrouwen. Net als je schuldig voelen of je schamen. Doe je het vaak, dan bestaat de kans dat je afstompt. Dat beseft ook Omar. De gebeurtenis laat hem niet los, vertelt hij twee weken later aan de NRC-correspondent. “Die man moet echt tot het uiterste zijn gedreven”, zegt Omar. “Kennelijk komt er een moment waarop je jezelf verliest.”

Moreel kompas

Het is een extreem voorbeeld hoe het zelfvertrouwen afneemt om dat je niet kunt handelen volgens je normen en waarden. Eerder schreef ik een blog over je moreel kompas als bron van zelfvertrouwen: als je je goed voelt over je gedrag, dan neemt je zelfvertrouwen toe. Het trieste is dat deze man nu dieper in de put komt te zitten. Hij heeft al problemen en zorgen genoeg, nu voelt hij zich ook nog eens waardeloos. Door vergiffenis te vragen en te zeggen dat dit gedrag niet bij hem past, probeert hij vast te houden aan zijn normen en waarden.

Online test

Gelukkig leven wij in Nederland en hebben we niet te maken met een humanitaire ramp zoals nu in Libanon. Onder extreme omstandigheden weet je onmiddellijk wat het allerbelangrijkste is. Maar hier in ons alledaags leventje is dat wat lastiger. Je kunt dan bijvoorbeeld een online test doen om je belangrijkste waarden te ontdekken. Zelf heb ik dat gedaan via het Barrett Values Centre.

Veiligheid en zelfexpressie

Vijf van de belangrijkste waarden, schrijft oprichter Richard Barrett in deze LinkedIn-post gaan over hoe we ons verhouden tot de mensen in ons leven: familie, respect, vriendschap en vertrouwen. Pas daarna komen de waarden die te maken hebben met hoe we ons verhouden tot onszelf en wie we zijn: humor/plezier, enthousiasme, toewijding, creativiteit en continu leren. Dus alleen als we ons veilig voelen (en erbij horen), voelen we ons vrij om uit te drukken wie we zijn.

Misschien maakt het voorval in Libanon daarom zo’n indruk. Omdat de man zich toch wil uitdrukken wie hij eigenlijk is, met de zin: “Dit is niet wie ik ben.”

Ontdek je waarden

Wil je ook de online test doen om erachter te komen wat jouw belangrijkste waarden zijn? Je vindt ‘m via deze link: https://survey.valuescentre.com/survey.nl De taal is al ingesteld op Nederlands. Het is gratis en betrouwbaar. Dat geldt zowel voor de uitkomsten als voor het delen van je mailadres. Je ontvangt daarna eenmalig een mail: een rapportje met je persoonlijke waarden.

Leuk als je een comment achterlaat die bijvoorbeeld te maken heeft met jouw belangrijkste waarden!

Photo by Joshua Hoehne on Unsplash