Self talk
Ik was het begrip helemaal vergeten: self talk. Het laat zich niet lekker vertalen naar het Nederlands, maar waarschijnlijk weet je meteen waar ik het over heb. Je innerlijke dialoog, of gewoon hoe je tegen jezelf praat. Voor je gevoel van eigenwaarde en voor het ontwikkelen van zelfvertrouwen maakt het natuurlijk nogal uit hoe je dat doet.
Ik moest eraan denken toen ik het boekje Beren op de weg, spinsels in je hoofd las. Dat gaat over verschillende manieren van denken en de taal die we gebruiken. Een paar voorbeeldzinnetjes uit het boek:
De perfectionist
- ‘Er mag niets fout gaan, want dan faal ik, ben ik een onbenul en val ik door de mand’.
- ‘Als ik een fout maak, dan is dat een bewijs dat ik niets waard ben.’
De rampdenker
- Als er een fout gemaakt is: ‘Het hele project loopt mis.’
- Als een leidinggevende kritiek heeft: ‘Ik kan mijn carrière wel vergeten.’
Niet doen, afblijven, wat heb ik nou gezegd?
De oorzaak van deze manier van denken zit ‘m waarschijnlijk in onze opvoeding. Als we opgroeien krijgen we dagelijks meerdere zinnetjes te horen als: niet doen, afblijven, wat heb ik nou gezegd? Dat sluit aan bij een ander boek over dit onderwerp: Het innerlijk spel door tennis. De auteur, Timothy Gallwey schrijft in zijn boek: ‘Er is niets fout aan de essentie van een menselijk wezen. Van jongs af aan heb ik het tegenovergestelde geleerd: namelijk dat ik in wezen slecht ben en dat ik goed moet worden.’ Hij was destijds tennisleraar en had bij zichzelf en andere tennissers gemerkt dat er een innerlijke conversatie aan de gang was tijdens het spel. Een die alsmaar negatiever werd:
‘Wat een rotservice was dat’, en ‘Wat ben ik slecht aan het serveren vandaag’. Na nog meer slechte services, ging het oordeel verder: ‘Ik kan helemaal niet serveren’ en daarna ‘Ik kan helemaal niet tennissen!’ om te eindigen met: ‘Ik kan ook helemaal niks.’
Slechter spel
Het resultaat is natuurlijk dat we nog slechter gaan spelen. De kritische stem noemde Gallwey ‘zelf-1’. Die stem wil altijd alles goed doen en is voortdurend op zoek naar zelfbevestiging en goedkeuring. Naast zelf-1 hebben we ook een ‘zelf-2’. Dat is onze natuurlijke staat. We zijn ontspannen, gaan op in het moment en zijn niet zo hyperbewust van onszelf. Dan gaan de dingen gemakkelijk, als vanzelf en denken we niet te veel na. We vertrouwen op onszelf.
Een klassieker
Het boek Het innerlijk spel door tennis van Gallwey, uit 1974, werd een groot succes en niet alleen onder tennissers. Het was een andere manier van denken en het zorgde voor nieuwe beroepen zoals sportpsychologen en coaches. Nog steeds wordt het boek veel gelezen.
Is dat echt zo?
Het boekje Beren op de weg, spinsels in je hoofd laat zien hoe je op een betere manier tegen jezelf kunt praten. Een voorbeeld is een man die een presentatie gaat geven en bang is dat hij na afloop niet alle vragen goed zal kunnen beantwoorden. De negatieve gedachten zijn: ‘Als ik niet alle vragen kan beantwoorden, dan ben ik een waardeloze medewerker.’ De beste vraag die jezelf kunt stellen: ‘Is dat echt zo? Ben ik dan echt waardeloos?’
Een realistischer antwoord is: ‘Het is natuurlijk jammer als ik niet alle vragen kan beantwoorden. Ik zou het liever perfect doen, maar ik weet dat dat onmogelijk is. Het niet kunnen beantwoorden van deze vragen zegt weinig of niets over mijn waarde als medewerker. Die waarde kun je op tal van aspecten beoordelen. Deze presentatie is er maar een van. Iedere medewerker heeft zijn sterke en zwakke kanten. Ik ben ook maar een gewoon mens.’ En daarnaast kun je een groeimindset ontwikkelen.
Zelf-3
Ik realiseerde me door het lezen van dit boekje dat mijn self talk jaren geleden al veel positiever was geworden dankzij het boek van Timothy Gallwey. Ik heb nu zelfs een ‘zelf-3’. Dat is de stem die tevoorschijn komt als ik wat aanmoediging kan gebruiken als ik iets nieuws doe wat spannend is: ‘Kom op, je kunt het!’ zegt zelf-3 dan.
Foto: Josh Calabrese via Unsplash.com