Een onmogelijke vraag
In het waargebeurde boek De Keuze, Leven in vrijheid van Edith Eva Eger las ik vorige week een prachtige passage. Edith Eger en haar zus Magda zijn net aangekomen in Auschwitz. Nadat ze zijn gedoucht en hun haren slordig zijn afgeschoren, staan ze buiten naakt te wachten op de gestreepte uniformen. Haar zus houdt een pluk van haar afgeknipte lokken stevig vast. Ze vraagt aan Edith: ‘Hoe zie ik eruit? Vertel me de waarheid.’
Mijn adem stokt even bij het lezen van deze onmogelijke vraag. Want wat ga je daar in vredesnaam op antwoorden? Magda was altijd met haar uiterlijk bezig. Ze vond het belangrijk om er mooi en sexy uit te zien. En dan beschrijft Edith deze scene:
De impact van een compliment
‘De waarheid? Ze ziet eruit als een schurftige hond. Een naakte vreemde. Ik kan dit natuurlijk niet tegen haar zeggen, elke leugen doet te veel pijn. Ik moet dus een onmogelijk antwoord vinden, een waarheid die geen pijn doet. Ik staar in haar trotse blauwe ogen en vertel haar de enige waarheid die ik kan zeggen. “Je ogen,” zeg ik tegen mijn zus, “ze zijn zo mooi. Ze zijn me nooit opgevallen toen ze bedekt werden door al dat haar.”’
Ik vind het antwoord van Edith razendknap. Ondanks alle ellende toch een mooi, oprecht compliment kunnen maken.
Nog een compliment met impact
Als ik terugdenk aan een compliment dat voor mijn zelfbeeld en zelfvertrouwen belangrijk was, dan is het deze:
Ik was nog maar net au-pair in Londen en die middag in de stad geweest. Omdat ik ’s avonds zou oppassen, ging ik bijtijds terug. Maar ik maakte een beginnersfout en stapte in de verkeerde metro: richting het zuiden in plaats van het noorden. Veel te laat kwam ik thuis en de moeder van het gastgezin stond me met een boos gezicht al op te wachten. Ik kreeg een flinke uitbrander en hoorde het gelaten en met schuldgevoel aan. En toen maakte mijn hart een sprongetje. Ze zei: “I didn’t expect this from you Belinda, ‘cause you are a very intelligent girl.” Dat had ik niet eerder gehoord. Na een mislukte schoolcarrière en een eerste baantje dat helemaal niet bij me paste, was ik ervan overtuigd geraakt dat ik verre van intelligent was. Deze uitbrander was leuk! Het was een opluchting om te horen dat ik in ieder geval een intelligente indruk kon maken. Ik was natuurlijk niet meteen om, het duurde nog jaren om dat beeld bij te stellen.
Tips voor een betere kijk op jezelf
Deze zelfcompassie-tips om je zelfbeeld bij te stellen, hadden mij destijds vast geholpen.
1) Empathie in plaats van schaamte
Maak jezelf geen verwijten als het fout gaat. Fouten maken en mislukkingen horen bij het leven en perfectie bestaat niet. Wees gewoon een goede vriend voor jezelf. Praat op een aardige en respectvolle manier tegen jezelf. Bedank jezelf voor je inzet en moeite.
2) Rust in plaats van stress
Ga niet nog harder werken en nog meer je best doen. Neem je tijd om uit te rusten als je veel stress hebt gehad, bijvoorbeeld na een conflict of na een presentatie die niet lekker liep. Neem een verkwikkende douche of ga in bad, maak een avondwandeling of mediteer.
3) Openheid en nieuwsgierigheid in plaats van ontkenning
In plaats van je emoties te ontkennen: Sta juist stil bij je emoties door open vragen aan jezelf te stellen: Wat triggerde me precies? Wat kan ik een volgende keer anders doen? Wat leer ik hiervan?
4) Meer zelfkennis in plaats van je afsluiten
In plaats van je afsluiten voor jezelf: wat vind ik ook alweer het belangrijkste in het leven? Verbinding misschien? Liefde? Vrijheid? Gelijkwaardigheid? Zorg dat je jezelf beter kent. Doe online wat tests en focus op je sterke kanten. Bijvoorbeeld deze van het Via Institute on Character en/of de Persoonlijke Waarden Test van het Barrett Values Centre. Beide zijn te maken in het Nederlands.
De belangrijkste relatie in het leven is de relatie met jezelf. Daarom tot slot tip 5: geef jezelf regelmatig een mooi en oprecht compliment!
Foto: Drew Taylor
Andere bronnen voor dit blog:
Making Marriage Work | Dr. John Gottman | The Gottman Institute via YouTube
Compassion Focused Therapy with Dr Paul Gilbert
